İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili işyerinde planlı ve plansız olarak yıl içinde farklı zamanlarda denetimler gerçekleştirilmektedir.
İSG Denetimleri
İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği denetimleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı iş müfettişleri tarafından gerçekleştirilmektedir.
6331 Sayılı Kanun Madde 24 – Teftiş, inceleme, araştırma, müfettişin yetki, yükümlülük ve sorumluluğu
İşyerlerinde İSG yönünden yapılan denetimlerde evrak eksikliği durumunda ise yine bakanlık uhdesinde hazırlanan idari para cezaları uygulanarak işyerlerindeki İSG verimliliği arttırılmaya çalışılır.
İdari Para Cezaları
6331 Sayılı kanun kapsamındaki idari para cezaları her yıl iş sağlığı ve güvenliği genel müdürlüğü sayfasındaki İSG İdari Para Cezaları sayfasında güncellenerek tekrar yayınlanmaktadır.
6331 Sayılı Kanun Madde 26 – İdari para cezaları ve uygulanması
21 Temmuz 2022 tarihli SGK Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından Dağıtım olarak 81 İl Müdürlüğü Rehberlik ve Teftiş Başkanlıklarına gönderdiği belirtilen duyuru metninde artık idari para cezalarının uygulanmayacağı bilgisi geçilmiş.
İş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerinin etkin olarak yürütülmesinde en büyük pay sahibi olan iş güvenliği uzmanları ‘nın osgb firmaları yada bireysel olarak sundukları hizmetlerde en çok yaşadığı sorunlardan biri yapılan tespitlerin gerçekleştirilmemesidir. Bu konudaki en büyük sıkıntılarından biri ise İSG Hizmetleri Yönetmeliği ve İş Güvenliği Uzmanları Görev Yetki ve Sorumlulukları hk. Yönetmelik ‘te caydırıcı yaptırımlarının bulunmaması olarak belirtebiliriz.
İSG Denetimleri Hk. Bir İSG Profesyönelinin Küçük bir Anısı
Buradaki en etkin yöntemin ise idari para cezaları olduğunu hatırlatmamıza gerek yok sanırım. Bursa OSGB Firmaları‘nda İş Güvenliği uzmanı olarak hizmet sunan bir arkadaşımız 2016 yılında Büyük bir sanayi firmasındaki aksaklıklar hk. Bakanlığa gerekli bilgilendirmeleri yapmış. Hayati tehlike bulunan alanların Görevi gereği kurum müdürlüğüne bildirim hakkını kullanmış. İlgili firmaya 4 tane müfettiş gelmiş, ciddi bir şekilde denetlenmiş. Bursa OSGB Firması sahibi İş Güvenliği Uzmanı ‘nı hemen arıyor. Müfettişlere eksiklikleri söylememesi gerektiği ile ilgili talimat veriyor. İş Güvenliği Uzmanı telefonu kapattıktan sonra denetim tamamlanana kadar, müfettişlere refakat ediyor.
Teftiş sonunda müfettişler tarafından tutanak düzenlenip 10 maddeye yakın eksikliklerle birlikte işyerine teslim ediliyor.
İşverenlerin İSG İdari Para Cezaları hk Talepleri…
Aslında konunun garip olan tarafı bundan sonraki kısım;
İşveren: Evet arkadaşlar, denetimi başarıyla atlattık. (10 eksikliğin tümü hayati risk taşıyan konular, evrak eksikliğine hiç girilmemiş) şimdi iş güvenliği uzmanımız bizim için araştırıp baksın. Bu eksiklikleri yaptırmazsak ne kadar idari para cezası yeriz? Bunu bir araştırıp bize getirsin ona göre yaptırıp yaptırmamaya karar verelim.
İlgili tarih 2015 yılı konu cebri havalandırma sistemi, kaynak makinesi için konumlandırılacakmış. İlgili makineye yapılacak revizyon 400B lira tutarında idari para cezası için iş güvenliği uzmanı görüşüyor 30B lira gibi bir ceza gelecek…
İşveren ‘in konuya tepkisi: Oho hahaha … 10 yılda 1 kez gelmişler, 13 kez gelsinler cezayı kesip gitsinler…
Bu tepkiden sonra iş güvenliği uzmanı ilgili firmaya hizmet sunmayı bırakıyor. Sonrasında ilgili eksiklik yapılıp yapılmadığı hk. bilgisi yok. Ancak idari para cezalarının düşük olmasını anlatmak adına sık sık başvurduğum bir yaşanmış örneklerden biri bu hikaye…
İSG İdari Para Cezaları Etkinliği nasıl arttırılmalı?
İSG İdari para cezalarının durdurulmasının yerine, idari para cezalarının, oranlarının yapılan işe, potansiyel tehlikesine göre belirlenebileceği esnek bir yapı getirilmesi, daha yerinde bir durum olacaktır. Mevcut durumda aynı eksiklik için sadece üç ana kırılım (10 ve altı olan işyerleri, 10 – 49 arası çalışanı olan yerler ve 50 ve daha üstü olan yerler) ve 3 alt kırılımla 9 noktada konu bitirilmiş. Az Tehlikeli sınıftaki işyerleri, Tehlikeli sınıftaki işyerleri ve Çok tehlikeli sınıftaki işyerleri için artan oranlarda idari para cezaları uygulanıyor.
Ancak örnek yaşanmış olaylarda da görebileceğimiz, üzere idari para cezalarının milyon dolarlık makinelerdeki yapılacak revizyonlarda çok küçük oranlarda kalması sebebiyle ilgili eksikliklerin yapılmadığına isg firmaları aracılığıyla hizmet alan ve sunan işyerlerindeki çevreler konunun canlı şahitleridir.
İSG İdari Para cezaları oranları Makine Ekipmanlarında farklı kırılımlarla uygulanmalı
Bugün özellikle ağır sanayi ‘de kullanılan ağır ve büyük bir güç üreterek çalışan makinelerde 10B 50B 100B gibi idari para cezaları uygulanabilirliğini çoktan yitirmiş durumda, kendi karşılaştığım bir olay ‘da 10 – 20 Ton arası kaldırma mukavemetine sahip bir akaryakıtlı forklift içeride kullanımı ile ilgili katalizör cihazının takılması gerekiyordu. Yaptıkları araştırmada o dönem 50B Euro gibi bir bedel olduğunu söylemişlerdi. Baktığınızda bir cep telefonunun iki katı büyüklüğünde gibi birşeydi yanlış hatırlamıyorsam. Ama müthiş bir katma değer, konuya dönüş yapacak olursak, bu gibi bir durumda yapılacak denetimde 50B TL lik bir ceza verilmesi durumunda işveren bunun şuan 100 Katı olan bir rakamı vermektense mevcut durumda devam edip idari para cezasını ödeme seçeneği daha kolayına gerebilir. Bunu önlemek için bu rakamlarda büyük revizyonların şart olduğu açıkça görülüyor…
İdari Para cezaları iptal olacak mı?
Konunun başında belirttiğim gibi İSG yönünden denetimler, 6331 sayılı kanun kapsamında gerçekleştiriliyor. Bu konuyla ilgili idari para cezaları da İSGGM tarafından her yıl yenileniyor. Bu yönüyle İSGGM duyurusunu beklemek bu konuyla ilgili daha doğru karar vermemizi sağlayacaktır. Ancak zaten iş güvenliği sektörünün can çekiştiğini hatırlatmamız gerekirse, böyle bir hata sektörün ipini çekmekten başka bir işe yaramaz. Bu konuyla ilgili birimlerden yeni bir beyan olduğunda yazıda güncellemeyi gerçekleştireceğim.
Hoşçakalın kazasız günler diliyorum.
