İşyerlerindeki mevcut risklerden çalışanları korumak amacıyla imal edilen kkd ‘ler nitelikleri, kullanım süreleri gibi sorulara bu yazımda yanıt vermeye çalıştım.
Özellikle temel isg eğitimi gibi çalışanların eğitimi konularında değinilen başlıklardan biri olan kişisel koruyucu ekipmanlar işyerlerinde toplu korumanın uygulanamadığı alanlarda işyerlerinde yapılan risk değerlendirme raporu sonuçlarına göre mevcut riskler göz önüne alınarak çalışanlara; uygun kişisel koruyucu ekipmanlar yeterli sayıda dağıtılmalıdır.
Geçtiğimiz haftalar ‘da bursa osgb firmaları ‘ndan birinden iş sağlığı ve güvenliği hizmeti alan kalıp üretimi ve tamiratı gibi konularda faaliyet gösteren işletmeye iş sağlığı ve güvenliği yönünden denetleme faaliyetlerinde aşağıda görülen bir ayakkabı gözüme çarpmıştı.
Ayakkabı da işaretli noktalar, talaşlı üretim alanlarında sıklıkla görülen metal çapaklarının ayakkabıya çeşitli noktalarda saplanıyor. Sonrasında ise fiziksel aktiviteler sayesinde çapak yukarı yönlü hareket ederek, tabandan çıkıp çalışanın ayağını kesebiliyor.
Yada tabanın orta bölümündeki boşluğu gördüğünüzde yine ayakkabının çalışma alanı için uygun olmadığını gözlemleyebiliyorsunuz.
Talaşlı imalat sektöründe çok fazla keskin metal yüzey bulunması, ayak, el, yüz ve gözler için ciddi riskler barındırıyor.
Bu riskleri göz önüne aldığımızda kişisel koruyucu ekipman seçimi bu işyerlerinde çalışanlar açısından hayati bir önem taşıyor.
Uygun kişisel koruyucu donanım hayat kurtarıyor…
Kişisel Koruyucu Donanım seçimi kimin görevi?
Bunun için Kişisel Koruyucu Donanımların işyerlerinde kullanılması hk yönetmelik hükümlerine göz atmamız gerekli;
Kişisel koruyucu donanımların değerlendirilmesi ve seçimi
MADDE 7 – (1) İşveren, yapılacak risk değerlendirmesi sonucu alınacak iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri ile kullanılması gereken kişisel koruyucu donanımı belirler.
(2) İşyerinde kullanılacak kişisel koruyucu donanımlar aşağıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak değerlendirilir;
a) İşveren, kişisel koruyucu donanımları seçmeden önce, koruyucuların bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin (a) ve (b) bentlerindeki şartlara uygun olup olmadığını değerlendirir. Bu değerlendirme aşağıdaki hususları içerir;
1) Diğer yöntemlerle önlenemeyen risklerin analiz ve değerlendirmesi,
2) Kişisel Koruyucu Donanımın kendisinden kaynaklanabilecek riskler göz önünde bulundurularak, bu maddenin (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde belirtilen risklere karşı etkili olabilecek özelliklerinin tanımlanması,
3) Seçilecek kişisel koruyucu donanımın özellikleri ile bu maddenin (a) bendinin (2) numaralı alt bendine göre belirlenen özelliklerin karşılaştırılması.
b) Kişisel koruyucu donanımın herhangi bir parçasında değişiklik yapıldığı takdirde bu maddenin (a) bendindeki değerlendirme yeniden yapılır.
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN İŞYERLERİNDE KULLANILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK
İlgili yönetmelik maddesi incelendiğinde kişisel koruyucu ekipmanların seçiminin işveren’in görev ve sorumlulukları arasında olduğu net olarak görülmektedir. Burada uygun kkd seçimini sağlamakla görevlendirilmiş olan işveren, işin gereklerini ve iş sağlığı ve güvenliği açısından riskleri bilmek zorundadır.
Bugün bir çok firmanın osgb firmaları yada bireysel isg profesyöneli olarak iş güvenliği uzmanlığı ve işyeri hekimliği hizmeti almadığını düşünürsek. Burada değindiğimiz konuların mevcut durumdan çok yukarıda olduğunu düşünebiliriz. Ancak ülkemizdeki isg faaliyetlerinin mihenk taşı olarak görülen 6331 sayılı kanun ve buna bağlı yönetmeliklerin 2012 yılından bugüne 10 yıla yakın bir zaman geçti çok değil 8 ay sonra İş sağlığı ve güvenliği kanunu ile ilgili ilk 10 yılını doldurmuş olacak. Ancak konunun tarafları olan bizler yani devlet, isg profesyönelleri, çalışan ve işverenler…
Çalışanlar açısından daha sağlıklı bir çalışma ortamının nasıl oluşturulup, bu ortamın sürdürülebilir hale getirileceği konusunu ciddi olarak tartışmaları gerekmektedir.
SGK verilerine dayanarak alınan bilgilerde bugün yasal olarak İSG hizmeti alması gereken bir çok firmada halen iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi ataması bulunmuyor.
Bursa ‘da İSG Faaliyetlerindeki Genel Durum
bursa osgb sektöründe bulunan 100 ‘ün üzerindeki bursa osgb firması bugün hizmet sunduğu bir çok işyerinde aynı sorunları yaşıyor. Kişisel Koruyucu Ekipmanlar için nasıl olacağı ile ilgili net tanımları ilgili yönetmelik ve KKD yönetmeliğinden cımbızla çıkarmanız ayrı bir sorun olmakla beraber. Kişisel koruyucu donanımın kullanım ömrü ile ilgili de yönetmeliği tekrar tekrar karıştırmanız gerekebiliyor. Böyle olunca da ister osgb firması aracılığıyla hizmet sunsun, isterse bireysel isg profesyöneli olsun. İSG Hizmeti kapsamında sürdürülen saha gözlemlerinde çalışanların yakındığı konuların en başında Kişisel Koruyucu Donanım şikayetleri geliyor.
Kişisel Koruyucu Ekipmanın Periyodik Süresi Ne olmalıdır?
Kişisel Koruyucu Donanımı Kullanım kuralları
MADDE 8
(3) Çalışanlar kişisel koruyucu donanımda gördükleri herhangi bir arıza veya eksikliği işverene bildirirler. Arızalı bulunan kişisel koruyucu donanımlar arızalar giderilmeden ve gerekli kontrolleri yapılmadan kullanılmaz. Çalışanlara verilen kişisel koruyucu donanımlar her zaman etkili şekilde çalışır durumda olur, temizlik ve bakımı yapılır ve gerektiğinde yenileri ile değiştirilir. Kişisel koruyucu donanımlar her kullanımdan önce kontrol edilir.
İlgili yönetmelik maddesini okuduğumuzda, yıpranmış, yırtılmış kkd ekipmanlarının kullanılmaması yenileriyle değiştirilmesi gerektiği açıkça görülmektedir.
İşyerlerinde KKD lerin kullanımı hk yönetmelik…
Kişisel Koruyucu donanımların sayı ve konumlandırılmalarında nelere dikkat etmeliyiz?
MADDE 6
h) Kişisel koruyucu donanımlar çalışanların kolayca erişebilecekleri yerlerde ve yeterli miktarlarda bulundurulur.
İlgili yönetmelik maddesi incelendiğinde risk değerlendirmesi ‘nde belirtilen risklere maruz kalan çalışan sayıları dikkate alınarak, en kolay şekilde erişebilecekleri alanlarda barındırılmaları gerekmektedir.
Bu konu benimde isg kapsamındaki saha gözlemi faaliyetlerinde sık sık çalışanlar tarafından duyduğum birkaç soru vardı..
- Bu elbiseler, ayakkabılar ömürlük mü?
- Ayakkabım yırtıldı ancak halen değiştirmiyorlar
- Bize bu kkd ‘lerin periyodik olarak dağıtılması gerekmez mi?
bu konuyla ilgili bursa ‘da faaliyet gösteren bazı firmalarda sezonluk olarak kışlık ve yazlık olarak 2 şer çift (yedekli kirlendiğinde yıkanması vb sebeplerle) dağıtıldığını bazı arkadaşlarım belirtmişti.
Yine otomotiv sanayisindeki isg faaliyetlerinde yer aldığım için. Stoklu çalışarak, üretim personelinin beden boy ölçüleri alınarak, ortalamanın yarısı kadar ürünü KKD ekipmanları deposunda saklanarak eskiyen, yırtılan elbiseler olduğunda yenilerinin değiştirildiğini görmüştüm.
İSG Faaliyetleri denetimlerinde çalışanların, ayağımdaki ayakkabıları çöpten aldım onu kullanıyorum diyenleri bile ne yazık ki duymuştum. (İlk kez böyle bir şeyle karşılaştığım için ilk başta şaka yaptığını düşündüm, ama sonrasında işyerinde ayakkabıların dağıtılmadığını görünce konuyla ilgili saha raporlarımda daha çok kkd lere yönelmiştim.)
Aynı sorunla karşılaşmam sebebiyle risk yönetimi grubunda konuyla ilgili fikir alışverişinde bulunmak için bir konu açmıştım: https://groups.google.com/g/riskyonetimi/c/C8fEaQWsQDc burada bir zamanlar bursa osgb firmaları ‘nın hatta Türkiye’deki osgb firmalarının ilklerinden olan isgdem bursa osgb ‘de birlikte çalıştığımız Mustafa Hocam ve zeynep hanımın bazı önerileri vardı. Bunları inceleyerek tekrar bir periyodik kullanım ömürleri ile ilgili aklımda bir kavram oluşmuş oldu.
İşverenler açısından kişisel koruyucu ekipmanlar bir maliyet kalemi olarak görülebilir. Ancak çalışmayı yapan tarafları düşündüğümüzde;
kesici, delici, ısı ve kimyasal bir çok riski barındıran etmenlerin bulunduğu ortamda çalışanlara bunları vermeyerek, yada verilmesini seyreltmeye çalışmak, İSTANBUL İSİG meclisinin kuvvetle üzerinde durduğu iş cinayetlerine neden olma durumuna kapı aralamaktır.
