İSG Kanunu Erteleme Sorunu

İSG Kanunu için başlangıç 2012 Yılı Haziran ayı’nda AB Müktesebatı uyum çalışmaları kapsamında yürürlüğe girdi. İş sağlığı ve güvenliği kanunu ile ilgili konular bazı gazete köşelerinde kendine yer buluyordu. İş Güvenliği Firmaları, OSGB Hizmeti gibi konular isg kanunu sonrasında çalışma hayatına girmişti.

İSG Kanunu ile ilgili Tüm İhtiyaçlarınız İçin Buradayız.

Aşağıdaki iletişim butonlarını kullanarak İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hakkındaki tüm danışmanlık ihtiyaçlarınız için bize ulaşabilirsiniz.

Türkiye ‘de İSG Kanunu Çalışmaları

Osmanlının son dönemlerinde kendine yer bulan çalışan hakları Cumhuriyet döneminde de gelişimine devam etmiştir. Ancak tam anlamıyla İSG kanunundan bahsetmek için Türkiye Çalışma Hayatı paydaşları 2012 yılını beklemek zorundaydı. Osmanlı son dönemlerinde çalışan haklarında iyileştirmeler öncelikle Maden işçiliğinde gelişim göstermiş. Bugün iş güvenliği uzmanı hizmetlerinin başat sektörünün madencilik sektöründe başladığını görebiliriz. ¹

Türkiye ‘de İSG Kanunu Geçiş Süreci

Osmanlı son dönemleri ve Yeni Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasıyla birlikte Çalışan Hakları konusunda yeni çalışmalar başlamıştı.

İSG, Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, 3008 sayılı iş kanunu ve sonrasında 4857 Sayılı İş Kanunu yavaş yavaş etkisini arttırarak gelişim göstermeye devam etti. 2004 yılı Türkiye için reform rüzgarlarının her alanda estiği dönemlerdi.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Yürürlüğe Girdi – 2012

Evet İşveren ve Çalışan STK örgütlerinin sık sık medya önünde demeçler yoluyla karşı karşıya geldiği zamanlardan biriydi. Mecliste yüksek seslerle konuşulan çalışan hakları işyerlerinde İSG Hizmeti ete kemiğe bürünmüştü.

ve bunlar gibi bir sürü İSG Terminolojisi çalışma hayatının gündemine girmeye başladı. Peki İSG Kanunu sonrasında ülkemizde neler değişti?

İşyerlerinde;

İş Güvenliği Uzmanı

İşyeri Hekimi

Diğer Sağlık Personeli gibi İSG Profesyönelleri yer almaya başladı. Bu kişiler bir işyerinin sigortalı çalışanı olabildiği gibi OSGB Firmaları adı verilen yeni oluşmuş bu firmalarda çalışma yaparak bu hizmeti sundular. Yada bireysel olarak İSG Hizmetlerini sunmaya başladılar.

İş Sağlığı ve Güvenliğinde Bitmeyen Yenilikler

Bunca yeni terminolojiye tabiki her biri kendi adıyla çıkan yönetmeliklerde işin olmazsa olmazıydı. 2013 yılı tam anlamıyla mevzuat sisteminin parladığı. 100 Binlerce İSG Profesyönelinin mevzuat.gov.tr İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi ‘nin ilk baktığı kaynak noktalardan biri haline geldi. 1 yıl içinde 100 e yakın yönetmelik birbiri ardına yayınlandı.

Ve daha yüzlercesi, bu şekilde bir İSG Külliyatı, İSG müktesebatı gibi i isimlerle de anılan İSG Mevzuatı oluşmaya başladı.

İSG Mevzuatı nın Çalışma Hayatına Katkıları

İSG Mevzuatı ile bu tamamlanmayan ve sürekli gelişen yeni sektör isg profesyönellerini yorsa da durmak bilmiyordu. Katkı konusu çok tartışmalı olsa da, iki taraf içinde olumlu / olumsuz yönlerinin gerçekleştiği kısa bir süre içinde gün yüzüne çıktı. Özellikle çalışma hayatının kayıt altına alınması noktasında büyük bir dönüşüm başladı. Günümüzün büyük dönüşümü olan yapay zeka İş sağlığı ve güvenliğine de değiniyordu. İBYS yazılımı ile bu kayıtlar artık dijitale de girmeye başlamıştı. Sene 2018 Ocak ayında İSGGM tarafından yayınlanan İBYS Yol haritası başlıklı duyuru ile birlikte yeni bir döneme girildi.

İBYS Yazılım Firmaları Geliyor

İBYS Yazılımı hakkında yayınlanan bir biri ardına duyurular, gerçekleştirilen toplantılar. İnanılmaz bir sinerji olmuştu. 2018 yılına gelindiğinde ise İlk İBYS Veri setleri yayınlanmış ve Bakanlık sunucularında artık kodlar koşmaya başlamıştı. Yine sancılı bir süreci yaşadık ve Sektörde faaliyet gösteren İSG Profesyönelleri olarak bu sürece adapte olmayı başardık. Bugün yüzlerce İBYS Yazılım Firması 5 yıl önceki çalıştaylarda ortaya çıkmaya başladı.

İSG Kanununda Bitmeyen Erteleme

1 Temmuz 2016 tarihinde 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunun geçici 4. maddesinde Az Tehlikeli işyerleri için İSG Hizmetleri hk. önemli bilgiler bulunuyordu.

Bu konu ilgili işyerlerinde çalışan sayısının 50 den az olması durumunda İş Güvenliği Uzmanı, İşyeri Hekimi bulunma zorunluluğunu iptal ediyordu. Özellikle İSG Camiasında erteleme bu yıl da devam edecek mi? soruları her buluşmada dile getiriliyordu. Çünkü 2016 tarihinden önce çalışan sayısı 10 ile belirtiliyor. Ayrıca 2017 Ocak tarihinde ise bu durumun son bulacağı net biçimde ele alınmıştı.

Ancak bu konu Temmuz 2017 nin yaklaşması ile bir çok ulusal gazetede yine haberler yayılmaya başlandı. En son sabah gazetesinin haberinde “İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirme zorunluluğu 2020’ye ertelendi” başlığını görmüştük. Bu yenilik artık İş Güvenliği Hizmetlerini ilgilendiren geçici 4. madde’nin 2020 ‘ye ertelendiğini belirtiliyordu.

İSG Hizmetlerini ilgilendiren kanun maddeleri zeytin tasarısı diye adlandırılan ve zeytin alanlarının imara açılması ile ilgili hazırlanan kanun tasarısına monte edilmişti. Az Tehlikeli sektörde 50 ‘den az çalışanı olan işletmelerde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi hizmeti alma zorunluluğu 2020’ye ertelenmesi hususu İSG paydaşları haricinde kamuoyunun desteğini alamamıştı. Ancak Zeytin alanları ile ilgili yoğun muhalefet ile karşılaşılmıştı. İlgili kanun maddeleri zeytin tasarısından çekilerek Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve KHK’larda Değişiklik Yapan Kanun Tasarısı’na eklendi.

Daha önce 50 den az çalışanı olan tüm işyerlerini kapsayan kanun, Temmuz 2016 yılında yapılan düzenleme ile bu sayı 50 den az 10 dan çok çalışanı olan işyerlerini kapsayacağı belirtildi.

Küçük işletmelerde İSG Hizmetleri işveren tarafından yapılacak

10 dan az çalışanı olan iş yerlerinde iş güvenliği uzmanlığı hizmetlerini işveren Anadolu üniversitesinden alacağı bir sertifika ile (250 tl ücret ile) yapabileceği maddesi iş güvenliğinde hayatımıza girdi. Bu değişiklik ile birlikte Anadolu Üniversitesine çok büyük bir başvuru sayısı gerçekleşti. İSG camiasında da durum büyük bir tepkiyle karşılaştı. Ancak sektör yine STK ve kamuoyu için gerekli desteği alamadı.

Son gelinen noktada 10 dan az çalışanı olan işverenlere verilen hak 50 den az çalışanı olan işyerlerine de verilme olasılığını gündeme getirmiş oldu, eğer iş güvenliğini ilgilendiren tasarı bu hali ile çıkacak olursa Artık geçici 4. maddedeki durum ortadan kalkmış olacak ertelemelerle bu güne kadar getirilen bu gecikme 50 den az çalışanı olan işyerlerinde tamamen rafa kalkmış oldu.

İşveren, Devlet ve İSG Sektörüne yapılan müdahaleler

Bu gün iş güvenliği uzmanlarının işyerlerinde Ne yapıyor? sorusunu sormadan önce

Devlet iş güvenliği uzmanlarının çalışma alanı ile ilgili Ne yapıyor?

sorusuna cevap bulması gerekiyor.

TMGD Danışmanlarının İş Sağlığı ve Güvenliği yada osgb lerden daha yeni bir oluşum olmasına rağmen e devlet üzerinden firma eksikliklerini dijital olarak Ulaştırma bakanlığına hemen bildirmeye başlamışlardı. Yada Çevre Mühendislerinin uzun zamandır, bakanlık sistemleri üzerinden eksiklikleri bildirildiği düşünülürse İBYS Yazılımı için geç bırakılmış bir sektör olduğumuzu söyleyebiliriz. En önemli evraklardan olan Onaylı Defter ve Risk analizi gibi evraklar ise halen matbu evraklar üzerinden yürüdüğünü söylememize gerek yok sanırım.

2023 yılında da halen Onaylı defter elle yazılarak dolduruluyor. Bu kadar basit bir evrakın bile dijitalleştirilememesi, konunun yazılım sistemi ile ilgili değil tamamen yasa koyucu ile işveren ilişkileri arasında kaldığını net olarak gösteriyordu.

Hali hazırda iş güvenliği uzmanları tespit öneri defteri (işverene eksikliklerini bildiren tebliğ defteri) ni karakalemle doldurmaya, hatta bazen yazılmasına engel olunması durumları ile karşılaşırken, iş güvenliği uzmanlarına ne yapıyorsunuz ki hak talep ediyorsunuz demenin haksızlık olacağını görmek gerekiyor.

İSG Yasası Erteleme hakkındaki düzenleme STK destek göstermeye başladı.

Bu ertelemelerle ilgili sivil toplum örgütlerinin çoğunda etkinlikler, paneller düzenlendi, ertelemenin iş sağlığı ve güvenliğinin güvenirliliğine ve dinamiklerine zarar getireceği bu panellerde vurgulandı, umarım artık devlet işverene duyduğu samimiyeti çalışanlara ve emekçi paydaşlara da sunmaya gayret eder. Evet Erteleme ‘nin üzerinden 7 yıl geçmiş ve halen tehlike sınıfları sorunu düzelmedi. Tehlike sınıfları sorunu ise başka bir yazının konusu tekrar görüşmek üzere

İSG Kanunu Yazı Kaynakları